Een verbeterde weerstand en immuunsysteem dankzij de kou

Een ijsbad nemen heeft veel voordelen. Je wordt er mentaal sterker van, je lichaam voert afvalstoffen af, en je spieren kunnen na een intensieve sportsessie herstellen. Als je een ijsbad neemt, verbeter je ook je weerstand en je immuunsysteem. En dat is fijn, want daardoor ben je minder vatbaar voor ziekten. Hoe werkt dat precies? Welk effect heeft kou op je lichaam?

Worden we ziek van kou?

Vroeger zei je moeder het vaak: ‘Doe nou een lekker warme jas aan, want anders word je hartstikke ziek!’ Eigenlijk is dat volstrekte onzin. Verkoudheid of griep krijg je door een virus dat je van andere mensen krijgt overgedragen. Mensen denken dat je van kou ziek wordt, omdat juist in de winter en de herfst veel meer mensen grieperig worden. Logisch, want in die periode zitten we veel vaker in een afgesloten ruimte dicht bij elkaar. Als veel mensen bij elkaar zitten in een slecht geventileerde ruimte, is de kans dat je besmet raakt natuurlijk heel groot.

Warme kleding dragen heeft wel degelijk nut, omdat je lichaam dan niet zo hard hoeft te werken om warm te blijven. Maar elke vorm van kou voorkomen omdat je anders ziek wordt, is dus niet nodig. Maak je niet druk als je onder een koude douche gaat staan of een ijsbad neemt: je wordt er niet ziek van.

Wat is weerstand en hoe werkt je immuunsysteem?

Laten we eens kijken naar hoe ons lichaam werkt. Weerstand beschermt je lichaam tegen negatieve invloeden van buitenaf. Het zorgt er concreet voor dat je niet ziek wordt. Hoe sterk je weerstand is, hangt af van het immuunsysteem van je lijf. Je immuunsysteem bestaat uit witte bloedlichaampjes en antistoffen. Deze bloedlichaampjes en antistoffen werken als een defensief mechanisme: bacteriën en virussen proberen je lichaam aan te vallen, en zij proberen dat te voorkomen. Als je immuunsysteem goed werkt, ben je beter beschermd tegen bijvoorbeeld de griep of een verkoudheid.

Je immuunsysteem ruimt dus infecties zoals virussen en bacteriën op. Daarnaast heeft het nog een andere functie: het zorgt ervoor dat je immuuncellen niet je eigen lichaamscellen aanvallen. Helaas gebeurt dat bij sommige mensen wel. Dat zijn mensen met een zogeheten ‘auto-immuunziekte’.

Als je last hebt van een lage weerstand

Zoals je ziet, is het wenselijk een hoge weerstand te hebben. Maar niet iedereen heeft een hoge weerstand. Daardoor zijn er mensen die snel ziek worden, of ‘vatbaar’ zijn. De oorzaak daarvan kan in allerlei problemen liggen. Deze mensen hebben stress, een (chronisch) slaapgebrek, een ongezonde levensstijl of ze bewegen te weinig. Daarnaast heb je ook mensen die simpelweg een chronische aandoening hebben die erfelijk is. Een lage weerstand hebben is niet (altijd) ‘je eigen schuld’.

Een lage weerstand hebben is niet alleen vervelend omdat niemand ziek wil worden, maar het zorgt er ook voor dat je iets ergers dan griep of een verkoudheid kan krijgen. Denk aan klierkoorts, herpes (koortslip) of zelfs het HIV-virus. Je weerstand op peil houden is dus heel erg belangrijk.

Koude en weerstand

De kou kan je helpen om je weerstand te verbeteren. Niet voor niets zijn er ziekenhuizen die bij bepaalde aandoeningen cryotherapie (koudetherapie) aanbieden. Je lichaam blootstellen aan extreme kou heeft allerlei voordelen. Zo krijgt bijvoorbeeld je immuunsysteem een boost. Daardoor gaat je weerstand omhoog.

Als je weerstand verbetert, heb je minder kans om ziek te worden. Virussen hebben namelijk een stuk minder kans om succesvol het lichaam aan te voeren. Uit een recent onderzoek blijkt dat cryotherapie de concentraties IL-6 in het bloed verlaagt. Dat heeft een ontstekingsremmend effect.

Cryotherapie is er in allerlei soorten en maten. Zo heb je bijvoorbeeld een soort therapie waarbij je 3 minuten in een kamer gaat zitten waar de temperatuur naar -110 graden Celsius wordt gebracht. Dat is echt een heel erg intense kou, die allerlei fysiologische processen in het lichaam in gang zetten. Wil je iets minder extreems proberen, dan kun je al beginnen met koud douchen of een ijsbad nemen.

IJsbad nemen om je gezondheid te bevorderen

Een ijsbad nemen helpt om je gezondheid te verbeteren. Zelfs koud douchen helpt al om een hogere weerstand op te bouwen. Zo blijkt uit onderzoek dat mensen die dagelijks koud douchen 29% minder vaak ziek worden. Of in elk geval: ze meldden zich minder vaak ziek op het werk of op school. Aan dat onderzoek deden zo’n 3000 mensen mee. Na een warme douche lieten de deelnemers 30 tot 90 seconden ijskoud water over zich heen vallen.

Je kunt je voorstellen dat als koud douchen helpt, een ijsbad helemaal een gunstig effect heeft op je gezondheid. Een ijsbad is namelijk nog net even kouder. Daardoor krijgt je lichaam een stressreactie. Deze reactie zorgt ervoor dat je lichaam zichzelf warm houdt. Terwijl dat gebeurt, verbrand je allerlei vetten, maar worden ook afvalstoffen opgeruimd. Terwijl deze afvalstoffen anders voor infecties kunnen zorgen, gaat je lichaam nu deze vervelende stoffen tegen. Eén van deze stoffen is melkzuur: deze zorgt voor spierpijn. In een ijsbad merk je dus dat je spierpijn verdwijnt.

Wat gebeurt er in een ijsbad?

In een ijsbad spannen je spieren zich aan. Vaatvernauwing vindt plaats. Daardoor stijgt je bloeddruk en gaat de hydrostatische druk mee. Dat houdt in dat je hart sneller zal pompen en er meer bloed naar de spieren gaat. Het bloed brengt verschillende stoffen naar de juiste plaatsen in het lichaam. Denk maar aan zuurstof, vitamines, mineralen, glucose en vetzuren. De afvalstoffen worden afgevoerd.

We moeten onze bloedsomloop niet onderschatten. Deze is echt ontzettend belangrijk voor de vochthuishouding, onze groei en het lichamelijk afweersysteem. Al deze dingen kun je activeren door simpelweg een paar minuten in een ijsbad gaan zitten.

Hoe kouder, hoe beter?

Goed om te weten: ‘hoe kouder, hoe beter’ is geen goed adagium. Als je je ijsbad op een temperatuur onder de 4 graden zet, is het water zo extreem koud, dat je lichaam daar niet tegen kan. Het lichaam komt flink in de stress, maar krijgt niet de kans om de stressreactie te verwerken. Daarom is het beter om de temperatuur minimaal tussen de 4 en de 6 graden te houden.

Als je lichaam te koud wordt, kun je onderkoeld raken. Ook kan het er juist voor zorgen dat je je niet zo lekker voelt. Je slijmvliezen zijn dan minder goed doorbloed, waardoor er minder bloed naar de neus en de keel gaat. Echt ‘ziek’ word je er niet van, maar heel prettig voelt het ook niet.

Daarnaast blijft het altijd een goed idee om met koudetherapie aan de slag te gaan onder leiding van een medisch professional. Wil je een ijsbad nemen, maar ben je dit soort dingen niet gewend, dan is het altijd een goed idee eerst een expert of de huisarts te raadplegen.