Dopamine, het gelukhormoon, neemt toe bij het nemen van een ijsbad

Goed nieuws! Van in een ijsbad zitten of koud douchen, kun je gelukkiger worden. Leef je al tijden met stress, zie je het soms niet meer zitten of heb je erg last van stemmingswisselingen? Dan is een ijsbad kopen waarschijnlijk een goede remedie. Hoe zit dat precies?

Wat is dopamine?

Dopamine is een boodschapper in de hersenen. Het zorgt ervoor dat zenuwcellen met elkaar kunnen communiceren. Dopamine stuurt onder meer je beweging, genot, aandacht, stemming en motivatie aan. Daarom noemen we het ook wel eens een ‘gelukshormoon’. Het hormoon dat ervoor zorgt dat je je gelukkig voelt, dat je het leven aan kan en dat depressie ver uit de buurt houdt.

Dit hormoon bindt zich aan speciale plekken op de zenuwcel: de receptoren. Deze ontvangen de signalen van de dopamine en sturen dit weer door. In gezonde hersenen heb je behoorlijk wat dopamine. Ze zitten in de ‘basale ganglia’. Dat is een hersengebied dat belangrijk is voor beweging. Daarmee kunnen bepaalde bewegingen makkelijk gaan, of ongewenste bewegingen juist worden onderdrukt.

De meeste mensen associëren dopamine met gelukkig zijn. En dat is ook wel deels waar: het leert je over plezierige situaties en geeft je de wilskracht om dat te bereiken. Dopamine is een soort beloning voor je hersenen. Hiermee voorkom je bijvoorbeeld depressie, angststoornissen, schizofrenie en ADHD.

Waar helpt dopamine tegen?

Laten we eens kijken wat er gebeurt als je te weinig dopamine hebt. Wat we weten, is dat een tekort aan dopamine echt schadelijk is. Het kan je leven totaal op z’n kop zetten. Je hebt nergens meer zin in om te doen, je voelt je het grootste gedeelte van de dag vermoeid, en onthouden lijkt een enorme klus te zijn geworden. Bij een drastisch tekort aan dopamine kun je minutenlang proberen je te concentreren, maar er gebeurt niets.

We willen niet meer terugdenken aan de coronaperiode, maar dit is een ultiem voorbeeld van wat er gebeurt bij te weinig dopamine. Doordat we zoveel binnen hebben gezeten, hadden we een enorm tekort aan dopamine. En daar kregen Nederlanders volop psychische klachten van: burnouts, depressieve studenten, mensen die agressief werden of helemaal niets meer zagen zitten. We hebben dopamine dus nodig om ons goed te voelen.

Te veel dopamine is ook niet goed. Wanneer je te veel dopamine hebt, wil je er steeds meer van. Dan raak je verslaafd. Zo geeft alcohol of drugs bijvoorbeeld dopamine af, wardoor je je gelukkig voelt. En dan wil je steeds meer. Tegenslagen zijn dan ook steeds lastiger om mee om te gaan. Gelukkig kun je dopamine zelf reguleren.

Je dopaminespiegel onder controle krijgen

Dopamine is gelukkig heel goed te beïnvloeden. Je kunt zelf je dopaminespiegel verlagen of verhogen. Zo reageert het bijvoorbeeld op:

• Sporten: door te sporten maak je dopamine aan. Van lekker bewegen kun je je dus echt gelukkiger voelen;

• Goed en gezond eten: we willen niet voor niets nog een bordje opscheppen als we iets lekker vinden;

• Muziek luisteren of muziek maken;

• Het zonnetje buiten;

• Meditatie of even niets doen;

• Koude.

Voornamelijk dat laatste is heel interessant. Dat zou nameljk betekenen dat je je gelukkiger kunt voelen van bijvoorbeeld koud douchen of een ijsbad nemen. Het komt geheel overeen met wat Wim Hof bijvoorbeeld al tijden zegt: dat je geestelijk sterker wordt van het nemen van een ijsbad.

Een ijsbad voor mentale sterkte

Door regelmatig een ijsbad te nemen, kun je je mentaal sterker voelen. Het is dan ook niet gek dat je meer motivatie krijgt. Sporters nemen niet alleen een ijsbad om de spieren te herstellen, maar ook om zich mentaal klaar te maken voor een grote inspanning of voor een belangrijke wedstrijd. Wanneer je het koud hebt, maak je namelijk dopamine aan. Blootstelling aan koud water blijkt je dopamine zelfs met 250 procent te kunnen verhogen, blijkt uit onderzoek.

Heb je een drukke dag, maar voel je je wat lusteloos, dan is het dus een goed idee om deze morgen een koude douche te nemen. De verhoogde hoeveelheid dopamine houdt nog urenlang aan. Zelfs als je het alweer warmer krijgt. Zo kun je een hele dag door blijven werken.

Koud kunnen douchen of in een ijsbad zitten, is een hele prestatie. Van nature zijn mensen best wel trotse wezens. Als ze zoiets groots kunnen bereiken, voelt dat mentaal heel erg goed. Je bent trots dat het je is gelukt: het is immers een hele drempel die je over moet. Maar een ijsbad zorgt er ook voor dat je je in het algemeen een stuk gelukkiger voelt.

Hoe lang in koud water voor meer dopamine?

Je hoeft niet heel lang in koud water te gaan zitten voor een positief effect, 20 tot 30 seconden is al genoeg om even op de resetknop in je lichaam te drukken. De vraag hoe lang je in het ijsbad moet zitten, ligt aan jezelf. Doe je het steeds een beetje langer, dan kun je wennen aan de temperaturen. Bouw het rustig op tot een minuut of 2. Dat is voor de meeste mensen echt voldoende om het verschil te merken.

Koud douchen en een ijsbad nemen kunnen dus een grote, positieve bijdrage aan je (mentale) gezondheid leveren. Dopamine is een wonderlijke stof, die onze hele stemming over kan nemen. Dan kun je er maar beter voor zorgen dat je stemming het grootste gedeelte van de tijd positief beïnvloed wordt.